Монголын эртний уран зохиол дахь зам явахын уран зохиолын тухайд товч өгүүлэх нь
https://doi.org/10.53315/2782-3377-2025-5-1-39-51
Аннотация
Зам явахын уран зохиол нь хаад ихэс дээдэс, номын мэргэд, түүхэн хүмүүс ихэвчлэн аян замд явсан сонин сайхан үйл явдал, аяллын тэмдэглэлийг бодит баримт мэдээлэл, уран сайхны аргыг хослуулан өгүүлдэг бөгөөд эртний уламжлал нь зөвхөн монгол хэлээр бус, төвөд хэлээр ч ихэд дэлгэрч байсан. Түүнчлэн монголын уран зохиолд энэ төрлийн бүтээлүүд нь шашны үйл ажиллагаа, нийгмийн харилцаа, соёлын солилцоог илтгэн харуулдаг. Энэхүү илтгэлээр Монголын зам явахын уран зохиолын уран сайхны онцлог, түүхэн хөгжлийн талаар судалгааны үндэслэлтэйгээр дэлгэрэнгүй өгүүлэх болно. Зам явахын уран зохиол нь баримтат ба уран сайхны аргыг хослуулж, монгол хүний ертөнцийг үзэх үзэл, сэтгэлийн хөдөлгөөн, мөн бусыг танин мэдэх мэдрэмжийг уран дүрслэлээр баяжуулдаг. Монголын зам явахын уран зохиолын уран сайхны онцлог нь гол төлөв яруу найраглаг байдлаар илэрхийлэгддэг бөгөөд энэ нь уншигчдыг тухайн аяллын уур амьсгалд оруулж, аяллын мэдрэмжийг амилуулдаг. Монголын Зам явахын уран зохиолнь дан ганц газар зүйн зураглал биш, харин тухайн үеийн монгол хүний сэтгэл зүй, нийгмийн харилцааг илэрхийлэх хүчирхэг арга хэрэгсэл болж өгдөг.
Список литературы
1. Бадмаев, А. В. (1973). О жанре «хождений» (описания путешествий) калмыцкой литературы. Ученые записки КНИИЯЛИ. XI. Серия филология. Элиста. 33–53.
2. Батбаяр, Ц. (2009). Монгол ба Төвд XX зууны эхний хагаст. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн газар.
3. Дамдинсүрэн, Ц. (1957). Монголын уран зохиолын тойм. I дэвтэр. XIII–XVI зууны үе. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн газар.
4. Дамдинсүрэн, Ц. (1958). Японы тухай тэмдэглэл. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн газар.
5. Дамдинсүрэн, Ц. (1998). Бүрэн зохиол. Тайлбар сэлт ном зүй үйлдэж хэвлэлд бэлтгэсэн Д. Цэдэв. 2. Улаанбаатар: «Интерпресс» хэвлэлийн газар.
6. Лочин, С. (2002). Л. Түдэв: намтар, уран бүтээл, судлалын товчоо. Улаанбаатар: Bembi San.
7. Монгол зохиолчдын төвдөөр бичсэн бүтээл (1967). Editor Цэндийн Дамдинсүрэн. Translated by Ч. Алтангэрэл. Улаанбаатар: Шинжлэх Ухааны Академийн Хэвлэл.
8. Монголын орчин үеийн уран зохиолын түүх (1985). Тэргүүн боть. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн газар.
9. Нацагдорж, Д. (1927). Улаанбаатараас Берлин хүртэл. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн газар.
10. Норовсүрэн, Л. (1994). Сонин бичлэгийн төрөл зүйл. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн газар.
11. Норовсүрэн, Л. (1996). Монголын тогтмол хэвлэлийн бичлэгийн төрөл зүйл. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн газар.
12. Омакаева, Э. У. (2013). Феномен личности Бааза-Багши и его паломничество в Тибет в буддийском культурном и топонимическом пространстве. Бааза-багши и его духовное наследие (Элиста, 01 декабря 2013 года). Элиста: Джангар. 21–31.
13. Ринчен, Б. (1945). Улаанбаатараас Цэцэрлэг хүртэл (замын тэмдэглэл). «Үнэн» сонин. 81.
14. Ринчен, Б. (1958). Өмнө этгээд зорчсон тэмдэглэл. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн газар.
15. Ринчен, Б. (1959) Баруун этгээд зорчсон тэмдэглэл. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн газар.
16. Содном, Б. (1966). Д. Нацагдоржийн намтар зохиол. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн хэрэг эрхлэх хороо.
17. Сүглэгмаа, Х. (2005). Монголын уран зохиол дахь “үг” зохиолын төрөл зүйл. Улаанбаатар: Мөнхийн үсэг.
18. Түдэв, Л. (1958). Болгар нутагт. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн газар.
19. Түдэв, Л. (1963). Нэгэн хувьсгалын сурвалжлага. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн газар.
20. Түдэв, Л. (1978). Замбуулангийн наран дор. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн газар.
21. Түдэв, Л. (1998). Дээр хөх тэнгэр дор бор дэлхий. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн газар.
22. Хүрэлбаатар, Л. (1989). Сонгодог уламжлал монгол яруу найраг. Улаанбаатар: Улсын хэвлэлийн газар.
23. Хүрэлбаатар, Л. (1992). Алтан хүрдэн. Монгол зохиолчдын түвэд хэлээр туурвисан бүтээлийн цомирлог. Улаанбаатар: Шувуун саарал хэвлэх үйлдвэр.
24. Хүрэлбаатар, Л. (2006). Аварга могойн зулайн чандмань. Улаанбаатар: Admon.
25. Хүрэлбаатар, Л. (2009). Дорно цаст. Улаанбаатар: Admon.
26. Цендина, А. Д. (2022). «Устная история» в дневниках Ц. Дамдинсурэна. Oriental Studies. 15. 5. 1147–1158.
27. Цэвэгмид, Д. (2005). Эргэн санахад. Дурсамж, тэмдэглэл. Улаанбаатар.
28. Яцковская, К.Н. (1974). Дашдоржийн Нацагдорж. Жизнь и творчество. Москва: Наука.
29. Cui Bingyang (2018). Research on the Characteristics of Travel Notes in Mu Tianzi Zhuan. Master’s Degree Thesis, Qingdao University.
30. Zheng, Jiewen (ed.) (2011). Mo xue dui Zhongguo she hui fa zhan de ying xiang. Jinan: Shandong ren min chu ban she.
Рецензия
Для цитирования:
Husile Монголын эртний уран зохиол дахь зам явахын уран зохиолын тухайд товч өгүүлэх нь. Nomadic civilization: historical research. 2025;5(1):39-51. https://doi.org/10.53315/2782-3377-2025-5-1-39-51
For citation:
Husile A brief discussion on travel genre in ancient Mongolian literature. Nomadic civilization: historical research. 2025;5(1):39-51. (In Russ.) https://doi.org/10.53315/2782-3377-2025-5-1-39-51
Просмотров:
97
Послать статью по эл. почте 