Оросын эрдэмтэн И. И. Поповын бичлэгт «Жангар» туулийн нэг дууг судлах асуудалд
https://doi.org/10.53315/2782-3377-2023-3-2-101-111
Аннотация
Тус өгүүлэлд Оросын эрдэмтэн И.И. Поповын «Жангар»-ын судалгааны дэвтрийг сууриа болгон шинжлэхээр оролдсон болно. «Жангар»-ын нэг бүлгийн халимаг текст 14 хуудас эзэлдэг (дууны хэмжээ — 1814 яруу найргийн мөр). Дууны төгсгөлд туульчийн нэр (Бадма Доржинович Обушинов), бичлэг хийсэн огноо (шөнө, 1901 оны 12-р сар) ба газар — Дунд Аюула (одоо Ростов мужийн Целинский дүүргийн нутаг дэвсгэр) бичигдсэн байна. Текстийг кириллээр яруу найргийн мөрөнд хуваахгүйгээр, халимаг авиа, урт эгшиг заах нэмэлт тэмдгүүдийг ашиглан бичсэн. Зөвхөн хэдэн залруулга эх бичигт олдсон байна. Үгсийн бичилгээний бусад хувилбарууд хаалтанд өгсөн. Үе үеийн Оросын эрдэмтэн судлаачид И.И. Поповын «Жангар»-ын дэвтэрийн тухай бага сага мэдээ сэлт олж, түүнийгээ судалгаандаа цухас дурдаж өнгөрчээ. Гэтэл зарим эрдэмтэдийн буруу зүйлсийг залруулах тулд зохиогч мөн шинэ илэрүүлсэн материалыг судалгааны эргэлтэнд оруулахын зэрэгцээгээс «Хадгаламжийн газрын асуудал», «Дэвтэрийн асуудал», «Гарчгийн асуудал», «Хуудасны асуудал» болон «Агуулгын асуудал» хэмээн таван хэсэг хувааж өөрийн үзэл санаагаа дэвшүүлэв.
Об авторе
М. В. Босхомджиев
Б.Б. Городовиковын нэрэмжит Халимагийн Улсын их сургууль
Россия
Россия
Мерген Владимирович Босхомджиев, PhD, доцент
Элстэй
Список литературы
1. Государственный архив Ростовской области (ГАРО). Ф. 55. Оп. 1. Д. 13808.
2. Джангар. Калмыцкий героический эпос (тексты 25 песен) (1978). 1-2. Сост. А. Ш. Кичиков; ред. Г. И. Михайлов. Москва: Наука.
3. Закруткин, В.А. К истории изучения «Джангара» (1940) / Калмыцкий эпос «Джангар» / Ред., вступ. ст. и прим. В.А. Закруткина. Ростов н/Д: Ростовское областное книгоиздательство. 5–88.
4. Калмыцкий эпос «Джангар» (1940) / Редакция, вступит, статья и примеч. В. А. Закруткина. Ростов-на-Дону: Ростовское областное книгоиздательство.
5. Кичиков, А. Ш. (1997). Героический эпос «Джангар». Сравнительно-типологическое исследование памятника. Москва: Вост. лит.
6. Михайлов, Г. И. Предисловие (1978). Джангар. Калмыцкий героический эпос (тексты 25 песен). Т. 1. Москва: Наука. 5-25.
7. Номинханов, Ц.-Д. (1967). Наследие калмыковеда И. И. Попова. Ученые записки КНИИЯЛИ. Серия «Филология». Элиста. 5. 151–154.
8. Омакаева, Э. У. (2003). Актуальные проблемы современного джангароведения / Э. У. Омакаева, Б. Б. Манджиева. Монголоведение. 2. Элиста: Калмыцкий институт гуманитарных исследований РАН. 26–39.
9. Омакаева, Э. У. (2017). Из истории записи, публикации и научного изучения калмыцкого героического эпоса «Джангар» в контексте актуализации историко-культурного наследия монголоязычных народов / Э. У. Омакаева, В. В. Салыкова. Сетевое востоковедение: образование, наука, культура: Материалы Международной научной конференции, Элиста, 07–10 декабря 2017 года. Элиста: Калмыцкий государственный университет имени Б.Б. Городовикова, 250-255.
10. Убушиева, Д.В. (2011). Песня «О битве богатыря Алого Хонгора с Авланги ханом» в записи от Бадмы Обушинова (к вопросам текстологии). Вестник КИГИРАН. 1. 168–173.
11. Убушиева, Д.В. (2020). Песнь «Об Улан Хонгоре» донского калмыка Б. Обушинова в записи И.И. Попова (1901 г.). Новый филологический вестник. 4 (55). 388–398.
12. Җанⱨр: Apг Улан Хонⱨрин туск дуд (1940). Элст.
Рецензия
Для цитирования:
Босхомджиев М.В. Оросын эрдэмтэн И. И. Поповын бичлэгт «Жангар» туулийн нэг дууг судлах асуудалд. Nomadic civilization: historical research. 2023;3(2):101-111. https://doi.org/10.53315/2782-3377-2023-3-2-101-111
For citation:
Boskhomdjiev M.V. On the problem of studying one song of the epic “Dzhangar” in the recording of the Russian scientist I.I. Popov. Nomadic civilization: historical research. 2023;3(2):101-111. (In Russ.) https://doi.org/10.53315/2782-3377-2023-3-2-101-111
Просмотров: 36
Послать статью по эл. почте 